Blogopmaak

dieren in de kruidentuin, deel 2

Thea van Hoof • jun. 23, 2020

De langste dag van het jaar is alweer een feit, en we hebben direct te maken met een hittegolf. Meestal wordt het rond deze tijd wat rustiger in de lucht: het broedseizoen van de meeste vogels is zo’n beetje aan het aflopen. Het is elk jaar wel een beetje een verrassing, welke vogels er nu weer op de voorgrond zullen staan. Kauwen (heel veel lawaaïge jonge kauwen) zijn er elk jaar, net als houtduiven. Dit jaar zagen we ook regelmatig een groene specht. Merels zingen nog elke ochtend en avond hun prachtige lied. Ligt het aan mij, of wordt het lied van de merel echt met de jaren steeds gevarieerder? Lijsters heb ik dit jaar niet gezien, helaas.

steenuiltjes

In de eikenboom hangt een uilennestkast, waar een aantal jaren achter elkaar steenuiltjes hebben gebroed. Vorige winter is er met de steenuilen iets mis gegaan: we vonden verschillende dode uiltjes. Sindsdien is de nestkast leeg gebleven en ik mis ook het kenmerkende geluid in de nacht. Gelukkig zijn er bij een boerderij 100 meter verderop dit jaar wel jonge steenuiltjes geboren, dus misschien volgend jaar?


De grootste verrassing op het gebied van vogeltjes was het paartje gekraagde roodstaarten, dat heeft gebroed in onze dakgoot. Een kleurrijk vogeltje, maar meestal nogal schuw.


Voor de kruidentuin hebben deze vogels niet zo veel gevolgen. Ze helpen ongetwijfeld om de insecten onder controle te houden, maar met de planten houden ze zich niet zo bezig. Hoewel: ik was best blij dat de fazantenhanen niet in de kruidentuin kunnen komen; het waren er dit jaar nogal veel.

woelmuizen

Ook zoogdieren kun je in de tuin aantreffen, en met de meeste ben ik niet zo blij. Woelmuizen zijn een constant probleem hier: ze graven hun gangen in de toch al luchtige bodem, direct onder de oppervlakte, waardoor de wortels van sommige planten in een gang komen te hangen, in plaats van in de grond. Je ziet de plant dan boven de grond opeens verleppen. Als je er snel bij bent, kun je met je voeten de grond rond zo’n plant terug aandrukken. Eigenlijk zou ik elke ochtend een inspectie- en aanloopronde door de hele tuin moeten maken, maar dat kost te veel tijd.

konijnen

Ook boven de grond loert gevaar: er is dit jaar sprake van een echte konijnenplaag. Ik heb al jonge konijnen bij de keukendeur gezien; ze rukken op alle fronten op. Konijnen hebben geen echte natuurlijke vijanden. Het enige waardoor de konijnenstand af en toe wordt ingeperkt, is een uitbraak van de konijnenziekte myxomatose. Ik heb een paar jaar geleden rond alle kruidenbedden kniehoog kippengaas geplaatst, bij wijze van konijnen-ontmoedigingsbeleid. Tot nu toe was dat afdoende, maar dit jaar zijn ze zó talrijk dat ze toch in de tuin komen. Konijnen hebben een duidelijke voorkeur voor twee kruiden: Arnica montana en weegbree. Als ik niet ingrijp, blijft er van deze planten niets over. Ik heb nu vogelnetten over de planten gelegd; het lijkt er op dat dit helpt.

ree

Het grootste wilde dier dat in de kruidentuin thuis lijkt te zijn, is de ree. Eerdere jaren trof ik af en toe sporen van een ree aan, dit jaar is het duidelijk een vaste bewoner. Ik heb ook al hele kleine hoefafdrukken gezien, dus waarschijnlijk gaat het om een reegeit met een kalfje! Het kniehoge gaas houdt een dier met zulke hoge, ranke poten niet tegen. De gangen van de woelmuizen lijken wel lastig: je kunt zien dat de pootjes heel diep in de grond wegzakken. Reeën zijn natuurlijk, net als konijnen, planteneters. Toch valt de schade aan de kruiden erg mee. Ook reeën kennen voorkeuren: tot nu toe heb ik gezien dat ze aan de toppen van kamille en van pimpernel de voorkeur geven. Geen probleem: de rest van de plant blijft gewoon staan en groeit vrolijk verder.

door Thea van hoof 15 mrt., 2024
dilemma
door Thea van hoof 29 dec., 2023
midwinter 2023
door Thea van hoof 03 nov., 2023
Herfst in de kruidentuin
door Thea van hoof 03 aug., 2023
Tuinieren in een ouderwetse Nederlandse zomer
door Thea van hoof 13 jun., 2023
enkele principes uit de permacultuur in de kruidentuin
door Thea van hoof 27 mrt., 2023
Betula alba
door Thea van hoof 03 jan., 2023
midwinter
door Thea van hoof 04 dec., 2022
Het lijkt misschien een beetje vreemd om over een kruid van de maand te beginnen, wanneer het buiten net niet vriest, het vroeg donker wordt en de bomen hun blad bijna kwijt zijn. Maar juist als de bomen en kruiden hun blad hebben losgelaten, zit er heel veel kracht in de delen van de plant die de winter zullen overleven; in dit geval de wortel. Als het woord "wortel" in de naam van de plant voorkomt, kun je er gerust van uit gaan dat het meest waardevolle deel van deze plant zich onder de grond bevindt. Denk aan mierikswortel, kliswortel, of smeerwortel. Het meest waardevolle deel van de plant is wat we willen oogsten, en wanneer dat een wortel is, is de beste tijd: de donkere tijd van het jaar. Vandaar dat de periode november/december in het teken staat van het opgraven van wortels.
door Thea van hoof 17 okt., 2022
vermeerderen van planten
door Thea van hoof 11 aug., 2022
Het is half augustus en veel kruiden in de kruidentuin zijn over hun hoogtepunt heen. Stond de lente in het teken van de jonge groene blaadjes, en lag de nadruk in de eerste helft van de zomer op bloemen en geurige kruiden, zo in de tweede helft van de zomer is er niet zo veel te oogsten voor mij. Toch zijn er enkele interessante planten die juist in deze tijd van het jaar op hun best zijn. In deze omgeving (Achterhoek) vallen de goudgele bloempluimen van de guldenroede op in wegbermen en bosranden. Helaas zie je hier in het wild bijna uitsluitend de uitheemse Canadese guldenroede (Solidago canadensis). Deze invasieve exoot is een blijvertje in ons landschap, en hij is prachtig om te zien en prima te gebruiken als snijbloem in een vaas. Toch is het jammer dat we de inheemse "echte" guldenroede zo weinig zien; hij is namelijk veel krachtiger in zijn werking dan de Canadese variant.
Meer posts
Share by: