Elk jaar in de herfst denk ik: “deze herfst lijken de herstkleuren nog mooier dan vorig jaar”. Dat zal wel niet kloppen… Ik weet wel zeker, dat ik zelden de berkenbomen zó mooi heb gezien in november. Puur goud. Meestal zijn berken de eerste bomen die hun blaadjes laten vallen, soms al in augustus; maar nu zitten ze nog vol.

blad verzuurt niet

Al die bladeren van al die bomen, zijn een geschenk van moeder natuur. Je ziet soms mensen heel druk in de weer om de herfstbladeren uit hun tuin weg te halen, tegelijk met alle uitgebloeide stengels. Ik zie geen enkele reden waarom je dat zou doen. Vroeger (en nu ook nog wel) werd er gezegd dat bladeren de grond verzuren. Ik heb dat nooit geloofd; als bladeren slecht zouden zijn voor de grond, hoe konden er dan ooit bossen bestaan? Nergens zie je zo veel leven op een vierkante meter, als in een bos. En juist daar valt elk jaar een vracht aan bladeren. Laat dus maar lekker in je tuin liggen al dat blad. Het beschermt je planten tegen al te guur weer, het biedt een schuilplaats aan egels en lieveheersbeestjes en vele andere nuttige dieren (en vast ook wel aan minder nuttige) en het is prima voeding voor het bodemleven. Vooral vaste planten, bomen en struiken doen het goed op een bodem waar veel blad verteerd wordt. Alleen voor tuinen waar we bijna uitsluitend éénjarige planten telen, zoals de groentetuin, is blad misschien niet de allerbeste bodembedekker. Vooral het blad van de walnoot heeft een remmende werking op de ontkieming van zaden van éénjarige planten, en dat is in de moestuin niet handig.

walnootblad

Ik haal het blad alleen weg op mijn terras en op het gazon; alleen op deze plaatsen is het echt ongewenst. Bladeren van de walnoot gebruik ik om de grond onder mijn frambozen- en bramenstruiken te mulchen; een dik pak van deze bladeren houdt het onkruid mooi weg. Er mag ook best wat zaagsel van brandhout bij, zodat de mulchlaag niet al te snel verteerd raakt. Uiteraard moet je de zaag met organische olie smeren, als je het zaagsel wilt kunnen gebruiken op je grond. Je wilt immers geen minerale olie (aardolie) in de tuin!
Ook andere vaste planten, zoals tijm, lavendel en grote klis, voorzie ik in de herfst van een mooi laagje bladeren. Helaas is het hier in de Achterhoek niet goed mogelijk om permanent een dik pak mulch op de bodem te laten liggen, omdat dat woelratjes aantrekt. Daarvan leven er hier in de buurt zo veel, dat je wel van een plaag mag spreken. Ze zijn dol op bedekte grond. Om die reden breng ik liever wat vaker kleine beetjes strooisel aan, waardoor de strooisellaag altijd dun is. Het biedt toch enige bescherming tegen guur weer en het voedt de bodem.

harken

Om de bladeren bij elkaar te brengen, gebruik ik al vele jaren een doodgewone grashark. Niet van kunststof, maar van metaal en onverwoestbaar. Blad harken is één van de minst zware werkjes in de tuin. Je kunt er rechtop bij blijven staan en met een kleine inspanning haal je al veel bladeren bij elkaar. En dat alles in alle rust. Als we ooit een verkiezing gaan houden voor de meest zinloze uitvinding van de mensheid, dan wil ik de bladblazer wel nomineren. Ik zie mensen er mee werken en verbaas me er over waarom ze met zo’n zwaar apparaat rond willen lopen. Het hangt aan één arm, zodat je scheef loopt. Het verstoort de rust voor de hele buurt met z’n lawaai en bovendien sta je in de uitlaatgassen. Onbegrijpelijk!