Berk

De berk is een opvallende verschijning in het landschap, met zijn mooie, witte, schilferige bast. Als je die bast van dichtbij bekijkt, kun je je voorstellen dat deze boom iets heeft met de menselijke huid, en dan vooral een huid die droog en schilferig is en snakt naar aanraking. De berk groeit het liefst op laaggelegen gronden en aan waterkanten, want het is een boom die veel water nodig heeft (net als die droge huid). Met haar fijne, vertakte en afhangende twijgen, die meebewegen met elke bries, lijkt het een vriendelijke jonkvrouw. Maar let op: deze boom is taai en handhaaft zich onder moeilijke omstandigheden. Een innerlijk verharde en verzuurde mens kan van deze boom weer buigzaamheid leren.

Als in het voorjaar de sapstroom in de boom weer op gang komt en de knoppen uitbotten, kun je dit sap uit de boom winnen. Het is zoet van smaak en zeer geneeskrachtig. Je kunt dit sap winnen bij wassende of volle maan uit een volwassen boom: boor een gat 3 cm diep 30 cm boven de grond. De kunst is om het sap op te vangen. Dit gaat gemakkelijker als je een tak afknipt met je snoeischaar. Je buigt de tak naar beneden en bindt er een fles aan vast. Het sap zal in de fles stromen. Sap dat op deze wijze gewonnen is, is iets minder zuiver maar toch ook wel bruikbaar. Je kunt het sap zowel inwendig als uitwendig gebruiken. Het is helaas niet lang houdbaar.

Ook het jonge blad van de berk is heel goed te gebruiken. Zowel vers als gedroogd kun je er thee van trekken. Het blad laat zich heel gemakkelijk drogen en houdt zijn mooie frisgroene kleur. Gedroogd smaakt het ook beter; thee van het verse blad smaakt een beetje bitter en moet daarom vooral niet te lang trekken. Thee van berkenbladeren stimuleert de werking van de nieren, de zweetklieren en de gal en zet zodoende het lichaam aan tot het afvoeren van afvalstoffen. Juist in het voorjaar, wanneer we na een lange winter weer naar buiten gaan, is dit zeer welkom. Maar ook reumatische aandoeningen en allerlei huidaandoeningen kunnen met berkenblad worden behandeld. Een inwendige behandeling is bij chronische huidaandoeningen altijd nodig en daar kan berk zeker een rol in spelen. Het is bij chronische aandoeningen verstandig een geschoold natuurgeneeskundige te raadplegen, zodat er een behandeling kan worden ingesteld die specifiek bij jou past. Je kunt een inwendige behandeling altijd ondersteunen door de huid ook van buiten af goed te verzorgen. Daarbij kan berk ook weer een rol spelen, door kompressen van thee of sap te gebruiken. Ook een verzorgende olie of zalf met een extract van berkenbladeren of berkenbast zal een droge, schilferige huid verzachting geven. Het kan bij uiteenlopende huidaandoeningen worden toegepast, zoals dauwworm, droge en natte eczemen, psoriasis, roos en haaruitval.

In berkenbladeren worden de volgende werkzame stoffen gevonden:

Saponinen of zeepstoffen

Flavonglycosiden

Etherische olie

Looistoffen

Bitterstof

Vitamine C en K

Calcium