Salie

Salie is een plant die vooral opvalt door zijn geur. Kruidig, pittig en scherp. Niet direct een heel aangename geur, maar wel een zuivere, gezonde geur. Geen wonder dat men in vroeger tijden probeerde besmettelijke ziekten, zelfs de pest, op afstand te houden met bossen salie.

De geur van de salieplant blijkt inderdaad ontsmettend te werken.

Salie is een struikje met vierkante, stevig rechtop staande stengels. De bladeren zijn grijsgroen en voelen een beetje stroef aan; niet echt behaard, maar ook niet glad. In de zomer gaat de plant bloeien met forse pluimen paarse bloemen. Net als andere geurige planten uit het gebied rond de Middellandse Zee behoort ook salie tot de familie der lipbloemigen. Omdat de bloemen van salie wat groter zijn dan die van bijvoorbeeld tijm, kun je de kenmerkende vorm bij salie heel goed zien. Om zijn mooie grijsgroene blad en grote bloemen is de salie ook geliefd in tuinen. Salie is een plant die een krachtige indruk maakt. Andere planten hebben er moeite mee in zijn directe omgeving te groeien. De salie trekt alle aandacht naar zich toe.

In het wild komt salie niet voor. Er zijn wel nauw verwante plantensoorten, die ook een vergelijkbare werking hebben: scharlei (Salvia scarlea) en veldsalie (Salvia pratensis). Beide soorten horen in Zuid Europa thuis. De echte salie doet het gelukkig ook goed in ons klimaat. De echte salie is een plant die al een zeer lange geschiedenis heeft als geneeskruid. Dat kun je ook zien aan zijn naam: Salie is afgeleid van het latijnse woord “salvare”, wat redden of heil brengen betekent. De soortnaam “officinalis” betekent: “in de apotheek gebruikt”. Alle planten met deze naam hebben een lange traditie in de geneeskunde. Salie is zelfs lange tijd gezien als een “panacee”, een middel voor alle kwalen.

Dat is misschien wat overdreven, maar we kunnen wel degelijk goed gebruik maken van de ontsmettende werking van deze plant. De ervaring van eeuwen heeft uitgewezen, dat salie vooral goed werkt op de slijmvliezen van de mond en de keel. Omdat salie bovendien sterk samentrekkend werkt, is het een eerste keus middel bij bloedend tandvlees. Maar ook op andere plekken, waar te veel (slijm-) afscheiding plaats vindt en een ongewenste bacterie of schimmel opduikt, kan salie worden ingezet. Salie remt bovendien heel sterk de zweetproductie. Dus bij overmatig zweten kan het ook goed gebruikt worden. Gedroogde, fijngemalen saliebladeren worden ook wel als voetpoeder gebruikt tegen zweetvoeten.

Je kunt thee of tinctuur van salie gebruiken om de mond of keelholte te behandelen door de gorgelen. Of je besluit de salie in te nemen en door te slikken, of alleen te gorgelen en weer uit te spugen, hangt af van je verdere constitutie of klachten. Ben je iemand die snel zweet of overdadig slijm produceert, dan is inslikken een goed idee. Heb je last van droge slijmvliezen, of van verstopping, dan is het beter om de salie uit te spugen. Neem de salie in elk geval niet in vlak voor het eten, want ook je spijsverteringssappen worden er door geremd, en dat moet je tijdens de maaltijd niet hebben!

Warme melk met twee bladeren salie er in getrokken helpt om goed te slapen.

Vrouwen die borstvoeding geven kunnen beter geen salie gebruiken, want het remt de melkvorming. Tenzij je dat juist wilt, natuurlijk…