Weegbree

Weegbree is een plant die de mens “op de voet volgt”. Hij groeit bij voorkeur op paden, waar de grond stevig aangedrukt is. Ook de plant zelf heeft er geen enkele moeite mee, als er over heen gelopen wordt. Hij vaart daar wel bij. De plant verspreid zijn zaden, doordat ze aan de voeten van voorbijgangers blijven hangen. Met een beetje fantasie kun je in de vorm van het blad, dat vlak tegen de grond groeit, een voetzool zien. De latijnse naam “plantago” komt van “planta” = voetzool. Deze plant wordt al sinds mensenheugenis als geneeskruid gebruikt.

Tijdens wandelingen in het handig om weegbree te herkennen, want het helpt goed bij pijnlijke voeten, bijvoorbeeld in knellend schoeisel. Het platte blad kun je gewoon in je sok, vlak op de huid leggen. Het helpt trouwens ook bij steken van brandnetel of insecten: het blad fijnwrijven op de steek, tot het sap er uit komt.

Het belangrijkste kenmerk waar je weegbree aan kunt herkennen zijn de brede, ovale bladeren met (zeven) evenwijdig lopende bladnerven. De bladeren groeien in een rozet dicht bij de aarde. Alleen de bloeistengels, die wel wat lijken op korenaren, steken wat hoger boven de grond uit. Andere planten met een vergelijkbaar blad hebben meestal een hoofdnerf met vertakkingen; weegbree heeft dat niet.

Naast de brede Plantago major is er ook de smalle weegbree, Plantago lanceolata.

Deze heeft een vergelijkbare groeiwijze, maar de bladeren zijn veel langer en smaller, als messen. De bloeiwijze bestaat uit een kort, zwart aartje dat omgeven wordt door een aureooltje van piepkleine witte bloemetjes. Smalle weegbree werkt fantastisch voor alle slijmvliezen in je lichaam. De luchtwegen en het spijsverteringskanaal zijn van binnen bekleed met een soort slijmhuid, voorzien van trilhaartjes en een beschermend laagje slijm. Deze slijmvliezen kunnen geïrriteerd of ontstoken raken, en dan helpt smalle weegbree heel goed. Het wordt van oudsher toegepast bij hoest, bronchitis, astma, longemfyseem en ook om te helpen van het roken af te komen. Ook bij oorpijn of kiespijn (traditie: een opgerold blaadje in de gehoorgang stoppen). Maar ook bij diarree en andere narigheid in de darmen helpt weegbree. Gebruik voor de slijmvliezen bij voorkeur de smalle weegbree, omdat die sterker is dan de grote. Je kunt er thee van zetten (door verhitting is de werking wel wat minder), een aftreksel in koud water, waar je vervolgens een siroop van kunt maken of het verse sap uit de bladeren kauwen en inslikken. Weegbree kan bijna het hele jaar geplukt worden. Vooral de jonge bladeren van de smalle weegbree kunnen ook in salades gegeten worden. Ze zijn rijk aan mineralen en vitamine C.

Weegbree zit vol nuttige stoffen, zoals looistoffen, slijmstoffen en xanthophyl. Looistoffen stelpen bloedingen, slijmstoffen werken verzachtend en verwekend en xanthophyl bevordert het herstel van de huid en de slijmvliezen. Al met al dus een kruid dat uitwendig gebruikt kan worden om wonden te behandelen en de huid te verzorgen. Heel geschikt voor de zwaar belaste huid van de voeten! Smalle weegbree werd in vroeger tijden ook wel “soldatenkruid” genoemd, omdat het zo geschikt is om bloedende wonden mee te verzorgen. Het blad van (beide soorten) weegbree is taai genoeg om het als een noodverband om je vinger te wikkelen, als je je gesneden hebt.