tuinieren tijdens een hittegolf (26 juni 2019)

Blogopmaak

tuinieren tijdens een hittegolf (26 juni 2019)

Thea van Hoof • 26 juni 2019

De zomer is in volle hevigheid losgebarsten, en het eerste hitterecord is al weer gesneuveld.

Grasgroen??

Voor sommige planten is dit slecht nieuws, omdat ze de droogte van 2018 nog niet te boven zijn. Neem bijvoorbeeld het gras. Ik geef toe dat ik het gras nooit op wat voor manier dan ook water geef, dus dat dat vorige zomer verdorde is heel normaal. In feite is dat inderdaad heel normaal voor grasachtigen; alleen wij polderaars zijn er niet aan gewend. Wij vinden dat grasmatten altijd groen moeten zijn. Nou, dat zijn ze dus niet. Door de droogte van vorig jaar zijn er zo veel openingen in de grasmat ontstaan, dat er ruimte kwam voor allerlei interessante kruiden. Zo staat hier dit jaar opvallend veel reigersbek en zachte ooievaarsbek, allebei met prachtige kleine roze bloemetjes. Ook Sint-Janskruid, dat vorige zomer helemaal verloren ging door de hitte, kwam overal tussen het gras op.

Ik heb een flink stuk van het land dit jaar niet gemaaid om het Sint-Janskruid een kans te geven. Dat staat nu prachtig in bloei. Maar het meest heeft het duizendblad geprofiteerd van de afwezigheid van het gras: dit krachtige kruid bleef de hele zomer groen en het heeft de hele boomgaard overgenomen. Voor de fruitbomen maakt dat niet uit, dus laat maar lekker groeien!

Helaas is ook de Echinacea purpurea, die vorig jaar in de zomerhitte is verbrand, nog niet helemaal hersteld. Het is wel niet zo erg als vorig jaar, maar 2019 is toch al weer een erg droog jaar met te weinig neerslag.

‘s avonds beregenen

Gelukkig hebben we een grondwaterpomp. We beregenen dagelijks. Dat doen we nooit overdag. Beregenen overdag is een zinloze bezigheid: het water wordt door de lucht verneveld en zal al verdampen voordat het goed en wel op de grond komt. Hier gaat de pomp altijd pas aan na een uur of zeven ‘s avonds. De zon zakt dan al aardig en de grond krijgt de tijd om het water op te nemen. Om effect te hebben moet je wel een aantal uren achtereen de sproeier laten draaien. Meestal gaat hij pas om een uur of elf weer uit. Omdat ik maar 1 sproeier heb, komt elke avond een ander stukje tuin aan de beurt. We benen het net bij…

Zelf werk ik volgens een tropenrooster: vroeg opstaan en werken tot het te warm wordt. In de praktijk betekent dat: tot het droge zand in de tuin zo heet wordt, dat ik er mijn voeten aan brand. Of mijn knieën: ik besteed elke ochtend twee tot drie uur aan het plukken van goudsbloemen en Sint-Janskruidbloemen, en dat gaat het beste op de knietjes. Je kunt nu eenmaal niet zo lang gebukt staan; dat zou funest zijn voor de rug. Ik bezit een speciale kruipbroek, met kussens op de knieën, maar die is gemaakt van rubber; dat kun je met dit weer echt niet dragen! Zelfs een gewone overall vind ik te warm. Dan maar met de blote knieën over de grond. Gelukkig is de zandgrond zacht.

Behalve met plukken ben ik elke dag bezig een stukje van de tuin onkruidvrij te maken, en tenslotte verplaats ik alvast de sproeier met de zware waterslangen naar het volgende stukje tuin. Daarna is het tijd voor siësta!

Pas in de loop van de avond koelt het zo ver af, dat er weer wat onkruid gewied kan worden.

De bloemen die ik elke dag pluk gaan direct in de zalf (goudsbloemen) of in de olie (Sint-Janskruid), die vervolgens in de volle zomerzon te trekken wordt gezet.

< Ouder bericht Nieuwer bericht >

voortschrijdend inzicht....

door Thea van hoof • 29 december 2024

het wilgenbosje

kruid in het zonnetje: goudsbloem

door Thea van hoof • 5 augustus 2024

In de zomer wordt de kruidentuin beheerst door één plant, de goudsbloem. Fel oranje bloemen in lange rijen, afgewisseld met wat geel van het SintJanskruid of wijnruit, en veel groen van allerlei andere kruiden. Maar het oranje overheerst. De oogst is min of meer “binnen” maar de planten zullen nog een hele tijd bloeien. Je hoeft goudsbloem niet te gebruiken om er gezonder van te worden: alleen al het kijken naar die kleur maakt je vrolijk en dat is goed voor je! Ik gebruik goudsbloemen in diverse producten: goudsbloemzalf natuurlijk, goudsbloem huidolie maar het zit ook in littekenzalf en berken huidolie. Ik ken weinig planten die zo goed zijn voor de huid als deze! Wat er ook met de huid aan de hand is: goudsbloem is altijd goed. Geneeskrachtige planten bevatten werkzame inhoudsstoffen en sommige van die inhoudsstoffen zijn kleurstoffen: anthocyanen (blauw), flavonoïden(geel), xanthonen (ook geel). Ook in de goudsbloem is een deel van de helende werking op de huid, terug te voeren op de kleurstoffen in de plant. Daarom wil ik mijn goudsbloemen oogsten als ze zo oranje mogelijk zijn. Daarvoor kun je het beste de bloemen jong plukken: als de eerste bloemen open gaan is de kleur het meest intens. Wordt de plant wat ouder, dan wordt het oranje wat bleker. Vandaar dat ik zo jong mogelijk pluk. Als ik eenmaal genoeg geplukt heb, laat ik de planten verder hun gang gaan. Ze zullen blijven bloeien tot het gaat vriezen in het najaar, dus daar kan ik nog maanden van genieten. Goudsbloem is niet inheems in Nederland. De oorsprong ligt meer zuidelijk, in een milder klimaat zonder winterse vorstperiode. In dat klimaat kan goudsbloem het jaar rond bloeien (mogelijk is de naam Calendula afgeleid van kalender?) maar in Nederland is het een éénjarige, die in de winter verdwijnt. Op beschutte plekken in de bebouwde kom zie je ze wel eens overwinteren, maar hier in het open veld is dat nog nooit gebeurd. Geen nood: al die bloemen vormen heel veel zaden, die na de winter vanzelf kiemen. Meestal is het niet nodig om goudsbloem te zaaien in het voorjaar: dat heeft de plant zelf al gedaan. Maar ja, ik ben een tuinvrouw en ik wil graag zelf bepalen welke plant wáár komt te staan. Ik moet er ook langs kunnen lopen om te plukken, dus een paadje naast de goudsbloemen is belangrijk. Uiteindelijk zaai ik dus toch zelf, netjes in rijen. Of ik spit de spontaan opgekomen plantjes uit en plant ze in een rij terug op de plek waar ik ze hebben wil. Dit jaar liep het wat anders: door de nattigheid zijn er (nog steeds!) erg veel slakken die graag eten van pas ontkiemde goudsbloemplantjes. Ik heb tot drie keer toe opnieuw moeten zaaien. Pas toen het een paar dagen achter elkaar niet regende zodat het voor de slakken wat moeilijker wordt om overal naar toe te kruipen, kregen de goudsbloemplantjes de kans om dóór te groeien. En werd de tuin alsnog een feest van kleur.