dieren in de kruidentuin, deel 1

Blogopmaak

dieren in de kruidentuin, deel 1

Thea van Hoof • 10 juni 2020

Ik denk dat elke tuin, waar al 25 jaar geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen meer gebruikt worden, een paradijs is voor allerlei dieren. Voor een kruidentuin geldt dat misschien nog extra, omdat er zo veel verschillende planten groeien. Er is voor elk wat wils.

Ik heb eens een paar weken bijgehouden wat voor dieren ik allemaal in de tuin kon ontdekken. Dat gaat van heel klein (zoals bladluis) tot heel groot (zoals reeën).

bladluis en lieveheersbeestje

Bladluis was er dit jaar weer veel te vinden, dankzij de droogte (alweer), en dan vooral in de meer bladluis-gevoelige planten zoals kamille, vlier en venkel. Gelukkig kwam er al snel een legertje lieveheersbeestjes op af, en dat is dan gelijk diersoort nummer twee.

elzenhaantje

In alle soorten munt kun je vanaf het begin van de lente kevertjes aantreffen, die ongeveer even groot zijn als lieveheersbeestjes, maar dan donker metallic blauw: het elzenhaantje. Hij heeft duidelijk overwinterd in de grond onder de muntbedden. Ik heb die bedden dit voorjaar gefreesd en de planten verplaatst naar een nieuw stuk grond; dat heeft de elzenhaantjes even van hun stuk gebracht, maar inmiddels kom ik ze al weer af en toe tegen in de pepermunt.

Een andere kever die massaal heeft overwinterd in de kruidentuin, in de holle stengels van de heemst, is een wants. Ik weet eigenlijk niet precies hoe ze heten, maar ze lijken geen enkele schade aan te richten dus ik laat ze gewoon hun gang gaan.

Een nieuwe ontdekking dit voorjaar was een grote rups die heel specifiek het blad van de toorts kwam opeten. Ik weet niet welke vlinder dit kan worden; mijn vlindergids geeft geen uitsluitsel: het zou de rups van de kuifvlinder kunnen zijn, maar de kleuren kloppen niet helemaal… Wie herkent deze rups? Over de toorts hoeven we ons geen zorgen te maken hoor; er zijn er zó veel, dat we best wat aan de rupsen kunnen gunnen.

Dat geldt ook voor deze interessante verschijning in de jonge berkenboompjes. Waarschijnlijk geen vlinder maar een “bladroller”, al ben ik er nog niet achter welke. Iemand die het weet? Dan zijn er nog de eikenprocessierupsen in de eikenboom. We hebben in deze boom expres een mezennestkast opgehangen, om de rupsen een beetje onder controle te houden. Vroeg in het jaar heb ik jonge vogeltjes in dit nestkastje gehoord, maar inmiddels is het verlaten, zo blijkt: de rupsen zitten bij elkaar in de spleet tussen het nestkastje en de boom, en lijken zelfs het kastje binnen te gaan.

En verder zoemen en vliegen er allerhande wilde bijen en hommels, die komen snoepen van de bloeiende kruiden: arnica, salie, tijm, viooltjes, vlier en wijnruit staan in volle bl

< Ouder bericht Nieuwer bericht >

voortschrijdend inzicht....

door Thea van hoof • 29 december 2024

het wilgenbosje

kruid in het zonnetje: goudsbloem

door Thea van hoof • 5 augustus 2024

In de zomer wordt de kruidentuin beheerst door één plant, de goudsbloem. Fel oranje bloemen in lange rijen, afgewisseld met wat geel van het SintJanskruid of wijnruit, en veel groen van allerlei andere kruiden. Maar het oranje overheerst. De oogst is min of meer “binnen” maar de planten zullen nog een hele tijd bloeien. Je hoeft goudsbloem niet te gebruiken om er gezonder van te worden: alleen al het kijken naar die kleur maakt je vrolijk en dat is goed voor je! Ik gebruik goudsbloemen in diverse producten: goudsbloemzalf natuurlijk, goudsbloem huidolie maar het zit ook in littekenzalf en berken huidolie. Ik ken weinig planten die zo goed zijn voor de huid als deze! Wat er ook met de huid aan de hand is: goudsbloem is altijd goed. Geneeskrachtige planten bevatten werkzame inhoudsstoffen en sommige van die inhoudsstoffen zijn kleurstoffen: anthocyanen (blauw), flavonoïden(geel), xanthonen (ook geel). Ook in de goudsbloem is een deel van de helende werking op de huid, terug te voeren op de kleurstoffen in de plant. Daarom wil ik mijn goudsbloemen oogsten als ze zo oranje mogelijk zijn. Daarvoor kun je het beste de bloemen jong plukken: als de eerste bloemen open gaan is de kleur het meest intens. Wordt de plant wat ouder, dan wordt het oranje wat bleker. Vandaar dat ik zo jong mogelijk pluk. Als ik eenmaal genoeg geplukt heb, laat ik de planten verder hun gang gaan. Ze zullen blijven bloeien tot het gaat vriezen in het najaar, dus daar kan ik nog maanden van genieten. Goudsbloem is niet inheems in Nederland. De oorsprong ligt meer zuidelijk, in een milder klimaat zonder winterse vorstperiode. In dat klimaat kan goudsbloem het jaar rond bloeien (mogelijk is de naam Calendula afgeleid van kalender?) maar in Nederland is het een éénjarige, die in de winter verdwijnt. Op beschutte plekken in de bebouwde kom zie je ze wel eens overwinteren, maar hier in het open veld is dat nog nooit gebeurd. Geen nood: al die bloemen vormen heel veel zaden, die na de winter vanzelf kiemen. Meestal is het niet nodig om goudsbloem te zaaien in het voorjaar: dat heeft de plant zelf al gedaan. Maar ja, ik ben een tuinvrouw en ik wil graag zelf bepalen welke plant wáár komt te staan. Ik moet er ook langs kunnen lopen om te plukken, dus een paadje naast de goudsbloemen is belangrijk. Uiteindelijk zaai ik dus toch zelf, netjes in rijen. Of ik spit de spontaan opgekomen plantjes uit en plant ze in een rij terug op de plek waar ik ze hebben wil. Dit jaar liep het wat anders: door de nattigheid zijn er (nog steeds!) erg veel slakken die graag eten van pas ontkiemde goudsbloemplantjes. Ik heb tot drie keer toe opnieuw moeten zaaien. Pas toen het een paar dagen achter elkaar niet regende zodat het voor de slakken wat moeilijker wordt om overal naar toe te kruipen, kregen de goudsbloemplantjes de kans om dóór te groeien. En werd de tuin alsnog een feest van kleur.