Blogopmaak

omheinen tegen de konijnen

Thea van hoof • 15 maart 2024

dilemma

Ik hoor wel eens in de media, dat het niet goed gaat met de konijnenstand in Nederland. Ik zou een ieder die zich hier zorgen over maakt, willen uitnodigen om een kijkje te komen nemen in mijn kruidentuin (en dan ook wat konijnen mee te nemen; er zijn er genoeg!).

Hier ter plaatse vormen konijnen een plaag waar ik voor de kruidenteelt veel last van heb. Nog los van de kuiltjes die ze graven waar je gemeen je enkels in kunt verstuiken, blijken konijnen graag te eten van bepaalde kruiden, zoals kamille. Jonge planten krijgen nauwelijks de kans om uit te groeien, waardoor de oogst al een paar jaar op rij tegengevallen is. Ook op de bloemen van arnica zijn ze dol. Maar nog vervelender en schadelijker is de gewoonte, om jonge plantjes uit de grond te trekken en dan te laten liggen. Heb ik net een heel bed ingeplant, ligt de volgende dag driekwart van de plantjes naast het plantgat. Dat betekent: verlies van planten en extra werk.


Om de planten te beschermen tegen dit soort "zinloos geweld" heb ik alle plantenbedden omheind met gaas. Nu heb ik jaren geleden al eens gehoord van een vriend die wilgentenen teelde (voor het vlechten van manden), dat de enige manier om konijnen echt te weren is: gaas van anderhalve meter hoog een halve meter diep in de grond graven en een hele meter er boven uit laten steken. En dan niet te strak spannen, want dan kunnen ze er in klimmen. 
Op deze manier is het aanbrengen van konijnengaas een enorme klus en ook een flinke investering. 


Ik probeer het iets simpeler te houden. Een paar jaar geleden ben ik begonnen met het aanbrengen van een gaas van 50 cm hoog, gewoon bovengronds, maar wel tegen de grond afgewerkt met een houten plank. Dat leek te werken: die zomer had ik geen last van konijnen. Konijnen houden in feite niet van hoogtes: als ze de kans krijgen, zullen ze onder een obstakel door kruipen in plaats van er overheen te springen. Door het gaas goed in de grond vast te zetten (met tentharingen) in combinatie met de plank, is het voor konijnen onmogelijk er onderdoor te kruipen. Helaas leerden ze na een jaar dat eroverheen springen toch niet zo eng is, en kreeg ik alsnog schade in de teeltbedden. Daarom ben ik het gaas gaan ophogen tot een meter, en tot nu toe werkt dat afdoende.


Daarbij loop ik wel tegen een dilemma aan: welk materiaal te gebruiken? Je kunt prachtige kant-en-klare konijnennetten kopen die heel eenvoudig aan te brengen zijn en zo nodig ook gemakkelijk te verplaatsen. Helaas worden deze gemaakt van kunststof. Ik probeer zo veel mogelijk plastic-vrij te leven (wat niet meevalt!). Vandaar dat de keuze in eerste instantie viel op kippengaas van ijzer. Maar laten we eerlijk wezen: ook de productie van staal is niet bepaald vriendelijk voor het milieu. In feite ben ik er persoonlijk van overtuigd dat wij als mensheid niet zozeer andere producten moeten gaan gebruiken, maar vooral moeten we minder gaan gebruiken. Net zoals we niet zozeer "schone" energiebronnen moeten aanboren, maar op de eerste plaats minder energie gaan gebruiken. Daar is de meeste winst te behalen voor het klimaat en ons leefmilieu.


Toch ben ik een beetje gezwicht voor het gemak van kunststof: een deel van de tuin heb ik omheind met kunststof konijnennet, dat ik in het voorjaar gemakkelijk kan verwijderen om de tuin met de trekker te kunnen bewerken. Het ziet er bovendien heel netjes en strak uit. De rest is gedaan met (hergebruikt) metaalgaas en zelf geteelde bamboestokken; slordiger maar zeker zo effectief.

door Thea van hoof 29 december 2024
het wilgenbosje
door Thea van hoof 5 augustus 2024
In de zomer wordt de kruidentuin beheerst door één plant, de goudsbloem. Fel oranje bloemen in lange rijen, afgewisseld met wat geel van het SintJanskruid of wijnruit, en veel groen van allerlei andere kruiden. Maar het oranje overheerst. De oogst is min of meer “binnen” maar de planten zullen nog een hele tijd bloeien. Je hoeft goudsbloem niet te gebruiken om er gezonder van te worden: alleen al het kijken naar die kleur maakt je vrolijk en dat is goed voor je! Ik gebruik goudsbloemen in diverse producten: goudsbloemzalf natuurlijk, goudsbloem huidolie maar het zit ook in littekenzalf en berken huidolie. Ik ken weinig planten die zo goed zijn voor de huid als deze! Wat er ook met de huid aan de hand is: goudsbloem is altijd goed. Geneeskrachtige planten bevatten werkzame inhoudsstoffen en sommige van die inhoudsstoffen zijn kleurstoffen: anthocyanen (blauw), flavonoïden(geel), xanthonen (ook geel). Ook in de goudsbloem is een deel van de helende werking op de huid, terug te voeren op de kleurstoffen in de plant. Daarom wil ik mijn goudsbloemen oogsten als ze zo oranje mogelijk zijn. Daarvoor kun je het beste de bloemen jong plukken: als de eerste bloemen open gaan is de kleur het meest intens. Wordt de plant wat ouder, dan wordt het oranje wat bleker. Vandaar dat ik zo jong mogelijk pluk. Als ik eenmaal genoeg geplukt heb, laat ik de planten verder hun gang gaan. Ze zullen blijven bloeien tot het gaat vriezen in het najaar, dus daar kan ik nog maanden van genieten. Goudsbloem is niet inheems in Nederland. De oorsprong ligt meer zuidelijk, in een milder klimaat zonder winterse vorstperiode. In dat klimaat kan goudsbloem het jaar rond bloeien (mogelijk is de naam Calendula afgeleid van kalender?) maar in Nederland is het een éénjarige, die in de winter verdwijnt. Op beschutte plekken in de bebouwde kom zie je ze wel eens overwinteren, maar hier in het open veld is dat nog nooit gebeurd. Geen nood: al die bloemen vormen heel veel zaden, die na de winter vanzelf kiemen. Meestal is het niet nodig om goudsbloem te zaaien in het voorjaar: dat heeft de plant zelf al gedaan. Maar ja, ik ben een tuinvrouw en ik wil graag zelf bepalen welke plant wáár komt te staan. Ik moet er ook langs kunnen lopen om te plukken, dus een paadje naast de goudsbloemen is belangrijk. Uiteindelijk zaai ik dus toch zelf, netjes in rijen. Of ik spit de spontaan opgekomen plantjes uit en plant ze in een rij terug op de plek waar ik ze hebben wil. Dit jaar liep het wat anders: door de nattigheid zijn er (nog steeds!) erg veel slakken die graag eten van pas ontkiemde goudsbloemplantjes. Ik heb tot drie keer toe opnieuw moeten zaaien. Pas toen het een paar dagen achter elkaar niet regende zodat het voor de slakken wat moeilijker wordt om overal naar toe te kruipen, kregen de goudsbloemplantjes de kans om dóór te groeien. En werd de tuin alsnog een feest van kleur.
door Thea van hoof 6 juni 2024
tuinieren na de zondvloed
door Thea van hoof 29 december 2023
midwinter 2023
door Thea van hoof 3 november 2023
Herfst in de kruidentuin
door Thea van hoof 3 augustus 2023
Tuinieren in een ouderwetse Nederlandse zomer
door Thea van hoof 13 juni 2023
enkele principes uit de permacultuur in de kruidentuin
door Thea van hoof 27 maart 2023
Betula alba
door Thea van hoof 3 januari 2023
midwinter
door Thea van hoof 4 december 2022
Het lijkt misschien een beetje vreemd om over een kruid van de maand te beginnen, wanneer het buiten net niet vriest, het vroeg donker wordt en de bomen hun blad bijna kwijt zijn. Maar juist als de bomen en kruiden hun blad hebben losgelaten, zit er heel veel kracht in de delen van de plant die de winter zullen overleven; in dit geval de wortel. Als het woord "wortel" in de naam van de plant voorkomt, kun je er gerust van uit gaan dat het meest waardevolle deel van deze plant zich onder de grond bevindt. Denk aan mierikswortel, kliswortel, of smeerwortel. Het meest waardevolle deel van de plant is wat we willen oogsten, en wanneer dat een wortel is, is de beste tijd: de donkere tijd van het jaar. Vandaar dat de periode november/december in het teken staat van het opgraven van wortels.
Meer posts
Share by: