Na alle droogte perikelen van de laatste jaren is het een verademing: een ouderwetse Nederlandse zomer. Koele dagen, veel regen.... De Achterhoek is in geen jaren zo mooi groen geweest.
Sommige planten houden van veel water en gedijen het best onder deze omstandigheden. Neem bijvoorbeeld de smeerwortel: een plant van slootkanten en natte weilanden. In de droge zomers die we gehad hebben, had deze plant het erg moeilijk. Nu het eindelijk weer eens echt regelmatig (veel) regent, zie ik de planten opleven: ze groeien beter, planten die verdwenen leken te zijn duiken weer op, het blad is weelderig groen en ze bloeien mooi. Onder al dat blad zal deze plant een dikke, lange en stevige wortel vol heilzame stoffen kunnen maken. En dat is mooi, want de vraag naar smeerwortelzalf is enorm toegenomen en ik zal komende winter nog veel meer zalf moeten maken dan vorige winter.

Natuurlijk zijn er ook planten die wat minder enthousiast reageren op dit weer; dat zijn dan in de meeste gevallen uitheemse planten, die afkomstig zijn uit drogere en warmere streken. Lavendel, tijm en salie redden zich wel, maar de Echinacea heeft het moeilijk. Van huis uit een bijna-woestijnplant, is al die regen hier niet zo welkom. Misschien moet ik ze volgend jaar eens in de kas planten; kijken hoe ze dat bevalt.

De echte uitdaging in het tuinieren met zo veel regen, is de onkruidbeheersing.
Onkruid bestaat niet, hoor ik wel eens. Inderdaad zijn veel kruiden die ik in mijn producten gebruik, ook in het wild te vinden en worden ze door veel tuinlieden als ongewenst beschouwd. Denk aan brandnetel, duizendblad en weegbree. Toch bestaan er ook in mijn ogen wel degelijk "ongewenste" kruiden.
Hoe veel last je hebt van onkruid hangt van een aantal factoren af: het weer, jouw eigen kijk op kruiden en de bodem waarop je tuiniert.
Een paar jaar geleden was ik op bezoek bij een collega kruidenteler in Zeeland, die zijn planten op zware zeeklei heeft staan. Een grondsoort die lastig te bewerken is, maar wel heel vruchtbaar: de smeerwortel bijvoorbeeld wordt daar twee keer zo groot als hier. Maar het meest opvallend was wel de afwezigheid van onkruid. Het enige probleem voor hem waren de wortelonkruiden: heb je eenmaal distel (om maar een voorbeeld te noemen) in de zware klei zitten, dan krijg je die er niet meer uit. Het toeval wilde dat er op zijn perceel geen distels voorkwamen, dus was onkruidbeheersing helemaal geen punt voor hem.
Zelf tuinier ik op venige zandgrond; schraal en zuur. Het is niet voor niets dat deze grond pas aan het begin van de twintigste eeuw voor het eerst ontgonnen werd. Daarvóór wat het hier venig moerasland. Men is hier pas op gaan wonen en gewassen gaan verbouwen, toen alle betere gronden in het land al bezet waren. Het grote probleem van zandgronden zijn de zaadonkruiden: planten die uit zaad ontkiemen blijven de hele zomer door (en in zachte winters ook de hele winter door) steeds opnieuw opkomen. Gras is een hele lastige; niet voor niets in Nederland een zuivelland geworden: bij nattige omstandigheden groeit het gras altijd harder dan andere planten. (En wie slaagt er in van al dat oneetbare gras iets hoogwaardigs en voedzaams te maken? De koe.)
Mijn kruidentuin dreigt nu ook langzaam maar zeker door gras overgenomen te worden. Als het een paar dagen achter elkaar niet regent, kan ik schoffelen en dan houd ik het gras wel onder controle. Zeker als de zon schijnt is schoffelen in lichte zandgrond erg effectief. Maar een paar dagen geen regen, is nu al een paar weken niet meer voorgekomen...
Een ander probleemonkruid, dat vooral hier in de Achterhoek berucht is, is het knopkruid: een uitheemse plant die binnen een paar dagen van kiemplantje kan uitgroeien tot volwassen plant die op zijn beurt weer zaad vormt. Schoffelen heeft nauwelijks zin onder natte omstandigheden, want er hoeft meer 1 draadje van het wortelgestel te blijven zitten, en de plant groeit vrolijk verder, zoals je kunt zien op de foto hierboven. het enige wat helpt, is de plant met wortel en al uittrekken en afvoeren. Maar:.... de kleverige, veenhoudende grond gaat als een bal om het wortelgestel heen zitten en laat zich er niet uit kloppen. Uiteindelijk zit er niets anders op dan al dat onkruid met wortelkluit en al ter plaatse, zo dicht mogelijk bij het bed waar ze uitgetrokken zijn, op een hoop te zetten en dan maar te hopen dat het compost wordt. Deze week heb ik zo'n hoop opgezet en ik heb er nog wat kippenmest doorheen gemengd. Hopelijk kan ik dit materiaal over een paar maanden weer aan de grond terug geven.