tussen de buien door tuinieren, deel 2: onkruid

Blogopmaak

tussen de buien door tuinieren, deel 2: onkruid

Thea van Hoof • 28 mei 2021

Behalve het oogsten van de kruiden, is er nog een uitdaging bij buiïg weer: het onkruid onder controle houden.

schoffelen

De meest efficiënte methode om onkruid onder controle te houden is de schoffel. Met een schoffel snijd je de onkruidplanten net onder de oppervlakte van de grond, af. Zo komt de plant los van zijn wortels. Zeker in de volle zon is dit een hele snelle en effectieve methode, omdat door de zon de afgesneden plant snel zal verdorren. Ook planten die je net niet goed genoeg raakt om ze door te snijden, zullen toch hun houvast aan de grond kwijt zijn en dat is funest in de volle zon. Je moet natuurlijk wel alleen schoffelen op de plaatsen waar geen “gewenste kruiden” staan, dus je tuin moet enigszins structuur vertonen. Vandaar dat ik de kruiden allemaal in lange rijen geplant heb: tussen de rijen door kan ik snel grote oppervlakken schoffelen, zeker met de in breedte instelbare duwschoffel die ik veel gebruik.

Bij regenachtig weer heeft schoffelen niet veel zin. De doorgesneden planten blijven op de grond liggen, krijgen een bui over zich heen en vormen al snel nieuwe worteltjes. Een paar dagen later is al niet meer te zien dat je geschoffeld hebt. Er zit niets anders op dan alle “ongewenste kruiden” op te pakken en af te voeren (naar de composthoop; hij is al aardig hoog), wat dus extra werk betekent. Overigens is het wel gemakkelijker om de planten op te pakken en uit te trekken, als je eerst met de schoffel door de grond gaat. Ze liggen dan lekker al los. Bovendien neem je dan minder van de wortelkluit mee. In de wortelkluit blijft veel grond hangen, zeker als die nat is (en zeker als het veenhoudende grond is, zoals hier in de tuin) en die grond wil je liever op zijn plaats laten. Veel grond in de compost is niet goed voor het composteringsproces, dus elke hand vol onkruid dient te worden uitgeschud. Je zou er een lamme hand van kunnen krijgen, en zand in je haar…

Gelukkig groeien de ongewenste kruiden door de lage temperaturen niet zo hard, dus ik houd het allemaal nog wel bij. En gelukkig breekt op dit moment de zon door, dus komend weekend gaat er weer geschoffeld worden!

< Ouder bericht Nieuwer bericht >

voortschrijdend inzicht....

door Thea van hoof • 29 december 2024

het wilgenbosje

kruid in het zonnetje: goudsbloem

door Thea van hoof • 5 augustus 2024

In de zomer wordt de kruidentuin beheerst door één plant, de goudsbloem. Fel oranje bloemen in lange rijen, afgewisseld met wat geel van het SintJanskruid of wijnruit, en veel groen van allerlei andere kruiden. Maar het oranje overheerst. De oogst is min of meer “binnen” maar de planten zullen nog een hele tijd bloeien. Je hoeft goudsbloem niet te gebruiken om er gezonder van te worden: alleen al het kijken naar die kleur maakt je vrolijk en dat is goed voor je! Ik gebruik goudsbloemen in diverse producten: goudsbloemzalf natuurlijk, goudsbloem huidolie maar het zit ook in littekenzalf en berken huidolie. Ik ken weinig planten die zo goed zijn voor de huid als deze! Wat er ook met de huid aan de hand is: goudsbloem is altijd goed. Geneeskrachtige planten bevatten werkzame inhoudsstoffen en sommige van die inhoudsstoffen zijn kleurstoffen: anthocyanen (blauw), flavonoïden(geel), xanthonen (ook geel). Ook in de goudsbloem is een deel van de helende werking op de huid, terug te voeren op de kleurstoffen in de plant. Daarom wil ik mijn goudsbloemen oogsten als ze zo oranje mogelijk zijn. Daarvoor kun je het beste de bloemen jong plukken: als de eerste bloemen open gaan is de kleur het meest intens. Wordt de plant wat ouder, dan wordt het oranje wat bleker. Vandaar dat ik zo jong mogelijk pluk. Als ik eenmaal genoeg geplukt heb, laat ik de planten verder hun gang gaan. Ze zullen blijven bloeien tot het gaat vriezen in het najaar, dus daar kan ik nog maanden van genieten. Goudsbloem is niet inheems in Nederland. De oorsprong ligt meer zuidelijk, in een milder klimaat zonder winterse vorstperiode. In dat klimaat kan goudsbloem het jaar rond bloeien (mogelijk is de naam Calendula afgeleid van kalender?) maar in Nederland is het een éénjarige, die in de winter verdwijnt. Op beschutte plekken in de bebouwde kom zie je ze wel eens overwinteren, maar hier in het open veld is dat nog nooit gebeurd. Geen nood: al die bloemen vormen heel veel zaden, die na de winter vanzelf kiemen. Meestal is het niet nodig om goudsbloem te zaaien in het voorjaar: dat heeft de plant zelf al gedaan. Maar ja, ik ben een tuinvrouw en ik wil graag zelf bepalen welke plant wáár komt te staan. Ik moet er ook langs kunnen lopen om te plukken, dus een paadje naast de goudsbloemen is belangrijk. Uiteindelijk zaai ik dus toch zelf, netjes in rijen. Of ik spit de spontaan opgekomen plantjes uit en plant ze in een rij terug op de plek waar ik ze hebben wil. Dit jaar liep het wat anders: door de nattigheid zijn er (nog steeds!) erg veel slakken die graag eten van pas ontkiemde goudsbloemplantjes. Ik heb tot drie keer toe opnieuw moeten zaaien. Pas toen het een paar dagen achter elkaar niet regende zodat het voor de slakken wat moeilijker wordt om overal naar toe te kruipen, kregen de goudsbloemplantjes de kans om dóór te groeien. En werd de tuin alsnog een feest van kleur.