Iedereen weet dat planten water nodig hebben, maar hoe veel en hoe vaak? Daar bestaat best veel discussie over. Ik ga hier niet vertellen hoe het moet, want dat hangt af van de situatie in je tuin en van je planten. Ik ga wel vertellen hoe ik er mee om ga, en waarom.

haarworteltjes

Planten nemen water op met hun wortels. Daarvoor maken ze op microscopisch niveau contact met de deeltjes in de bodem, door middel van hun haarworteltjes. Alleen deze haarworteltjes kunnen het verborgen vocht tussen de bodembestanddelen vandaan halen. De grotere wortels, die met het blote oog zichtbaar zijn, kunnen dit niet. Die kunnen wel zichtbaar aanwezig vloeibaar water opnemen. Daarom is het van groot belang dat elke plant, die zijn contact met de grond kwijt is, direct veel vloeibaar water krijgt. Ontwortelde planten vervoeren naar een nieuwe plek doe je bij voorkeur in een emmer water. Na het planten op de nieuwe plek giet je direct ruim water op de grond bij de plant, je laat het in de grond trekken en giet daarna meteen weer flink. Na een half uur giet je nog een keer. Gieten gaat het beste met een gieter (echt waar ;-)), niet met een tuinslang of zo. De waterdruk mag niet zo hoog zijn, dat de grond weggespoeld wordt. Na twee dagen zal je plant nieuwe haarworteltjes hebben gevormd en in staat zijn vocht uit de grond op te nemen.

diep wortelen

In tijden dat het niet regent, is het voor planten erg belangrijk om met hun wortels in diepere bodemlagen te groeien. Daar is vaak nog wel water te vinden, terwijl de bovenlaag van de grond uitdroogt. Hele kleine of hele jonge planten kunnen (nog) niet zo diep wortelen. Je kunt er van uit gaan dat een plant onder de grond ongeveer even groot is als boven de grond. Kleine planten kunnen dus niet zo diep wortelen. Daarom moet je zulke planten helpen in tijden van droogte, door de grond water te geven. Geef je drie keer per dag een beetje water, dan zal de plant vooral aan de oppervlakte veel haarworteltjes maken. Dat is gemakkelijk, en er is immers altijd wat te halen. Dat werkt prima. Je moet het wel volhouden elke dag; als je een keer een dagje overslaat, of als het echt heel warm wordt (zoals nu), dan komt je plant in de problemen. Hij kan immers geen water uit de diepte halen.

Ik kies er daarom voor, mijn planten te stimuleren om wel diep te wortelen. Dat heb ik dit voorjaar gedaan door maar 1 keer per week water te geven. Ik kan beschikken over grondwater, dat in een put van 12 meter diep wordt opgepompt. Met een sproeier laat ik dit grondwater in een ruime cirkel over de kruidentuin regenen. Dat doe ik altijd ‘s avonds, vier uur lang. De zon gaat dan onder zodat het water niet direct verdampt maar de tijd krijgt om in de grond te trekken. Een uurtje beregenen heeft geen zin: dan maak je alleen het oppervlak een beetje nat en dat verdampt de volgende ochtend direct weer. Het water moet wel in de grond kunnen trekken om de wortels te bereiken. Ook overdag sproeien terwijl de zon schijnt, is een zinloze bezigheid: het meeste water verdampt nog voordat het de grond bereikt heeft.

Alleen in het begin van het teeltseizoen heb ik de zeer jonge planten ook tussentijds met de gieter aangegoten. In die periode regende het nog wel een enkele keer, zodat ik water uit de regenton kon gebruiken. Ik heb heel wat keren heen en weer gelopen met twee volle gieters aan mijn armen. Op deze manier kreeg ik de jonge planten goed aan het groeien.

Een bijkomend voordeel van beregenen is, dat de grond niet helemaal vreemd aankijkt tegen neerslag. Als het dan eens een keertje regende, kon de bodem het regenwater goed opnemen. Op plaatsen die ik nooit beregend heb, slaat de grond dicht en stoot het water af.

Inmiddels neemt de droogte hier in de Achterhoek dramatische vormen aan. Gisteravond deed de sproeier het niet; te weinig druk. Ik ben bang dat de put droog begint te vallen.

schoffelen tegen verdroging

Gelukkig kunnen we nog andere dingen doen om (verdere) uitdroging van de bodem te voorkomen. Belangrijk daarbij is het schoffelen; dit is niet alleen een goede methode om ongewenste kruiden weg te halen, bovendien verbreekt het het contact tussen de bovenlaag van de grond, en de ondergrond. Opstijging van water door capillaire werking tussen de zandkorrels, wordt zo onmogelijk gemaakt. Schoffelen helpt dus tegen uitdroging van de bodem. Ook het bedekken van de grond helpt. Als je kunt voorkomen dat de zon de hele dag op de grond schijnt, zal er minder water verdampen. Nu de graanoogst binnen is (veel vroeger dan normaal) gebruik ik het stro om op de kale plekken te leggen.

Sommige planten kunnen echt slecht tegen directe felle zon: lievevrouwebedstro, longkruid, sleutelbloem of salomonszegel bijvoorbeeld. Dit zijn bosplanten, die gewend zijn aan een beetje schaduw. Ook het valkruid en de adderwortel gaan snel slap hangen in de zon. Al deze planten heb ik bedekt met een laagje stro, gewoon over de bedden heen gestrooid. Zo krijgen ze een beetje schaduw. Het lijkt er op dat het helpt.

De oogst van de kruidentuin is binnen. De komende twee maanden (augustus en september) hoeft de kruidentuin niets op te leveren. Pas in oktober ga ik weer producten uit deze tuin halen. Tot die tijd is het alleen nog de kunst om de planten in leven te houden in deze barre omstandigheden.