bemesten?

Blogopmaak

bemesten?

Thea van Hoof • 4 mei 2019

Moet je een kruidentuin bemesten?

Mijn ervaring met tuinbouw heeft me geleerd, dat een kruidentuin wezenlijk iets anders is dan een moestuin. In een moestuin kweek je voornamelijk éénjarige planten, waarvan je het belangrijkste deel afvoert naar je keuken. Sommige groentegewassen hebben veel voeding nodig om juist dat deel van de plant, dat jij wilt oogsten, te kunnen ontwikkelen. Een gesloten krop bij sla of kool is niet iets wat je in de natuur tegenkomt; door eeuwenlang kruisen en kweken is de plant er toe gebracht om deze merkwaardige vorm te ontwikkelen. Daar is wel veel energie en dus voeding voor nodig.

“officinalis”

Bij kruiden werkt dat anders: die wil je juist graag zo natuurlijk mogelijk laten groeien. Aan de meeste geneeskrachtige planten is niet of nauwelijks gesleuteld door mensen. Sterker nog: als je kruidenplanten koopt is het van belang om daar op te letten: is dit de oorspronkelijke, wilde variëteit van de soort? Vaak is dit te herkennen aan de soortnaam “officinalis” wat zoiets betekent als “van de apotheek”. Bijvoorbeeld salie: er zijn allerlei soorten Salvia gekweekt, voor mooiere bloemen of bont gekleurd blad. Maar er is maar één Salvia officinalis en dat is de geneeskrachtige.

Deze oorspronkelijke planten stellen veel minder hoge eisen aan de grond om te groeien en te bloeien. Bovendien oogst ik in veel gevallen maar een klein deel van de plant, bijvoorbeeld alleen de bloem. Al het blad blijft op de tuin om daar de bodem te verrijken.

Daarom heb ik de kruidentuin nog nooit met stalmest bemest. Toch wil ik het bodemleven, dat het afgelopen zomer zwaar heeft gehad met de droogte, wel zoveel mogelijk ondersteunen.

compost

Dit jaar heb ik daarom compost over de tuin uitgestrooid. Daarvoor heb ik de super compost gebruikt, die ik gemaakt heb van zeer oud plantenafval met veel brandnetelwortels er in. Hoe ik deze bende heb omgevormd tot bruikbare en mooie compost, heb ik verteld op 4 juni 2018. Nu heb ik deze hoop afgegraven en het is prachtig gelukt: donkere, rijke compost met een geur van bosgrond. Ik heb hiervan op elk bed van mijn kruidentuin een kruiwagen uitgestrooid. Dat waren 28 kruiwagens; dat heb ik niet in 1 keer gedaan, maar gespreid over een paar dagen!

Inmiddels heeft het weer wat geregend, waardoor de compost nat is geworden en beter opgaat in de grond. Verder inwerken vind ik niet nodig. Een levende bodem neemt de compost vanzelf wel op.

< Ouder bericht Nieuwer bericht >

voortschrijdend inzicht....

door Thea van hoof • 29 december 2024

het wilgenbosje

kruid in het zonnetje: goudsbloem

door Thea van hoof • 5 augustus 2024

In de zomer wordt de kruidentuin beheerst door één plant, de goudsbloem. Fel oranje bloemen in lange rijen, afgewisseld met wat geel van het SintJanskruid of wijnruit, en veel groen van allerlei andere kruiden. Maar het oranje overheerst. De oogst is min of meer “binnen” maar de planten zullen nog een hele tijd bloeien. Je hoeft goudsbloem niet te gebruiken om er gezonder van te worden: alleen al het kijken naar die kleur maakt je vrolijk en dat is goed voor je! Ik gebruik goudsbloemen in diverse producten: goudsbloemzalf natuurlijk, goudsbloem huidolie maar het zit ook in littekenzalf en berken huidolie. Ik ken weinig planten die zo goed zijn voor de huid als deze! Wat er ook met de huid aan de hand is: goudsbloem is altijd goed. Geneeskrachtige planten bevatten werkzame inhoudsstoffen en sommige van die inhoudsstoffen zijn kleurstoffen: anthocyanen (blauw), flavonoïden(geel), xanthonen (ook geel). Ook in de goudsbloem is een deel van de helende werking op de huid, terug te voeren op de kleurstoffen in de plant. Daarom wil ik mijn goudsbloemen oogsten als ze zo oranje mogelijk zijn. Daarvoor kun je het beste de bloemen jong plukken: als de eerste bloemen open gaan is de kleur het meest intens. Wordt de plant wat ouder, dan wordt het oranje wat bleker. Vandaar dat ik zo jong mogelijk pluk. Als ik eenmaal genoeg geplukt heb, laat ik de planten verder hun gang gaan. Ze zullen blijven bloeien tot het gaat vriezen in het najaar, dus daar kan ik nog maanden van genieten. Goudsbloem is niet inheems in Nederland. De oorsprong ligt meer zuidelijk, in een milder klimaat zonder winterse vorstperiode. In dat klimaat kan goudsbloem het jaar rond bloeien (mogelijk is de naam Calendula afgeleid van kalender?) maar in Nederland is het een éénjarige, die in de winter verdwijnt. Op beschutte plekken in de bebouwde kom zie je ze wel eens overwinteren, maar hier in het open veld is dat nog nooit gebeurd. Geen nood: al die bloemen vormen heel veel zaden, die na de winter vanzelf kiemen. Meestal is het niet nodig om goudsbloem te zaaien in het voorjaar: dat heeft de plant zelf al gedaan. Maar ja, ik ben een tuinvrouw en ik wil graag zelf bepalen welke plant wáár komt te staan. Ik moet er ook langs kunnen lopen om te plukken, dus een paadje naast de goudsbloemen is belangrijk. Uiteindelijk zaai ik dus toch zelf, netjes in rijen. Of ik spit de spontaan opgekomen plantjes uit en plant ze in een rij terug op de plek waar ik ze hebben wil. Dit jaar liep het wat anders: door de nattigheid zijn er (nog steeds!) erg veel slakken die graag eten van pas ontkiemde goudsbloemplantjes. Ik heb tot drie keer toe opnieuw moeten zaaien. Pas toen het een paar dagen achter elkaar niet regende zodat het voor de slakken wat moeilijker wordt om overal naar toe te kruipen, kregen de goudsbloemplantjes de kans om dóór te groeien. En werd de tuin alsnog een feest van kleur.