Blogopmaak

De zegeningen van Hemelwater,

Thea van Hoof • mei 24, 2021

Of: Tussen de buien door tuinieren

Na een droge en koude aprilmaand, waarin de Achterhoek alweer zorgelijk droge grond kende, hebben we nu een paar weken veel neerslag. Hosanna! Er gaat niets boven hemelwater! Alle planten groeien gestaag door en zien er gezond uit. De groei gaat niet heel snel, omdat het nog steeds erg koud is, maar dat doet er niet zo veel toe. Als ik over de tuin loop, wordt ik blij van alles wat ik zie: weelderig groen, in alle tinten. Bloesem is mooi, maar ook al die tinten groen maken de lente zo prachtig. En bloesem is er ook: de fruitbomen hebben langdurig gebloeid, de laatste appels en peren hebben nu nog bloesem, maar op dit moment is het vooral de meidoorn die de show steelt.

kruiden oogsten…

De weersomstandigheden betekenen wel een nieuwe uitdaging als het gaat om kruiden oogsten. Normaal gesproken oogst je kruiden in de ochtend, direct na het opdrogen van de dauw. Nu heb ik in geen weken dauw gezien; alle water in de tuin is regenwater. En dat is er niet alleen in de vroege ochtend, maar de hele dag. Telkens als het even niet regent, trek ik er op uit met mijn mandje en mijn schaartje om kruiden te plukken, maar meestal zijn ze gewoon nog niet droog of begint het alweer te druppelen. Om de kruiden te kunnen verwerken tot zalf, huidolie of thee, moeten ze droog en schoon zijn. Ik moet mijn werkwijze dus een beetje aanpassen.

Plukken in bomen of struiken valt nog wel mee: de plantendelen die je moet hebben, hangen hoog boven de grond zodat er geen modder op zit. Er waait bovendien flink wind doorheen, zodat ze snel opdrogen na een bui. Zo heb ik al met al toch nog “gewoon” berkenblaadjes kunnen plukken. Met de meidoorn is het een beetje lastiger: de bloemetjes groeien in dichte trossen, waar het regenwater lekker in kan blijven hangen. Soms schud ik de takken eerst een keer flink, en ga ik pas daarna aan het plukken. Het meeste aanhangende water is er dan af (en sommige insecten ook!).

…en drogen

De arnica bloeit inmiddels ook, gelukkig met grote bloemhoofdjes op lange stengels hoog boven de grond. Die bloemen zijn wel schoon, maar ze kunnen wel vrij lang water vasthouden in hun hartje. Daar heb ik iets op gevonden: na het plukken spreid ik een stuk keukenpapier uit, en daar leg ik de bloemen één voor één op de kop op, zodat het water uit de hartjes kan druipen. Na ongeveer een uur zijn ze droog genoeg om ze verder te verwerken (in de zalf).


De grootste uitdaging op dit moment zit in het lievevrouwebedstro. Dit is een teer, klein plantje dat bij voorkeur in de schaduw of tussen andere planten groeit. Omdat het altijd laag bij de grond groeit, wordt het gemakkelijk vuil door opspattende modder. En omdat er zelden zon op schijnt en weinig wind langs waait, blijft het lang nat. Het is echt zoeken naar de momenten dat het lang genoeg droog blijft om dit te kunnen plukken, en dan nog moet ik ze eerst een tijdje op een stuk keukenpapier leggen, voordat ze de droogkast in kunnen. Gelukkig zijn er wel af en toe van die drogere dagen, zodat ik toch al een aardig voorraadje heb kunnen drogen. Het drogen van kruiden is niet mijn hoofdactiviteit, maar voor het Slaap Lekker mengsel dat ik graag op markten en evenementen verkoop, is dit kruidje wel een essentieel onderdeel. Het drogen van kruiden gebeurt in de zonnedroger die midden op de tuin staat. Ook dit is een uitdaging: de kast werkt op zonne-energie, en doet het gewoon niet zo goed als de zon niet schijnt. Gelukkig is in deze tijd van het jaar de zon al behoorlijk krachtig, zodat elk glimpje van de zon tussen de buien door, veel warmte meebrengt.


door Thea van hoof 15 mrt., 2024
dilemma
door Thea van hoof 29 dec., 2023
midwinter 2023
door Thea van hoof 03 nov., 2023
Herfst in de kruidentuin
door Thea van hoof 03 aug., 2023
Tuinieren in een ouderwetse Nederlandse zomer
door Thea van hoof 13 jun., 2023
enkele principes uit de permacultuur in de kruidentuin
door Thea van hoof 27 mrt., 2023
Betula alba
door Thea van hoof 03 jan., 2023
midwinter
door Thea van hoof 04 dec., 2022
Het lijkt misschien een beetje vreemd om over een kruid van de maand te beginnen, wanneer het buiten net niet vriest, het vroeg donker wordt en de bomen hun blad bijna kwijt zijn. Maar juist als de bomen en kruiden hun blad hebben losgelaten, zit er heel veel kracht in de delen van de plant die de winter zullen overleven; in dit geval de wortel. Als het woord "wortel" in de naam van de plant voorkomt, kun je er gerust van uit gaan dat het meest waardevolle deel van deze plant zich onder de grond bevindt. Denk aan mierikswortel, kliswortel, of smeerwortel. Het meest waardevolle deel van de plant is wat we willen oogsten, en wanneer dat een wortel is, is de beste tijd: de donkere tijd van het jaar. Vandaar dat de periode november/december in het teken staat van het opgraven van wortels.
door Thea van hoof 17 okt., 2022
vermeerderen van planten
door Thea van hoof 11 aug., 2022
Het is half augustus en veel kruiden in de kruidentuin zijn over hun hoogtepunt heen. Stond de lente in het teken van de jonge groene blaadjes, en lag de nadruk in de eerste helft van de zomer op bloemen en geurige kruiden, zo in de tweede helft van de zomer is er niet zo veel te oogsten voor mij. Toch zijn er enkele interessante planten die juist in deze tijd van het jaar op hun best zijn. In deze omgeving (Achterhoek) vallen de goudgele bloempluimen van de guldenroede op in wegbermen en bosranden. Helaas zie je hier in het wild bijna uitsluitend de uitheemse Canadese guldenroede (Solidago canadensis). Deze invasieve exoot is een blijvertje in ons landschap, en hij is prachtig om te zien en prima te gebruiken als snijbloem in een vaas. Toch is het jammer dat we de inheemse "echte" guldenroede zo weinig zien; hij is namelijk veel krachtiger in zijn werking dan de Canadese variant.
Meer posts
Share by: