Blogopmaak

Over bladluizen (28 mei 2019)

Thea van Hoof • mei 28, 2019

Sommige planten zijn gevoeliger voor bladluis, dan andere. In de kruidenteelt zijn kamille, vlier en valeriaan berucht. En inderdaad zijn deze planten hier in de kruidentuin op dit moment allemaal aangetast.

zwarte bladluis

Bladluizen zijn er in verschillende soorten. Het meest opvallend is de zwarte bladluis, die een voorkeur heeft voor sappige, groene stengels. Ze gaan daar in dichte kluiten op zitten en zuigen het sap uit de plant. De stengel kan helemaal schuil gaan onder een dik pak zwartgrijze luizen. Worden het er nog meer, dan zullen ook de bloemkelken, boven op de stengel, aangetast worden. Dat willen we niet, want in de meeste gevallen, zoals bij vlier en kamille, willen we juist de bloemen oogsten.


Het is goed om te weten dat een flinke aantasting door zwarte bladluis een signaal is, dat de plant te weinig water krijgt. Door gebrek aan water raakt de plant verzwakt en kan geen weerstand meer bieden tegen de luizen. Beginnen de luizen eenmaal flink sap te zuigen, dan verzwakt de plant nog meer. Als je pech hebt, gaat dit zo lang door tot de plant het opgeeft en dood gaat. Dat zal met een volwassen struik als vlier niet zo gauw gebeuren, maar bij éénjarig planten komt het wel voor. Toch is het zeldzaam: meestal herstelt moeder natuur het probleem vanzelf. Op de eerste plaats doordat het gaat regenen, zoals vandaag (eindelijk!) is gebeurd. Op de tweede plaats, doordat deze dichte drommen bladluis een feestmaal zijn voor lieveheersbeestjes. Deze kleine kevertjes eten bladluis, en leggen hun eitjes graag op een aangetaste plant. De larven van lieveheersbeestjes verslinden bladluis in grote hoeveelheden.


Dus: zie je zwarte bladluis in je tuin, dan weet je dat je water moet geven. Je kunt er ook op uit gaan om lieveheersbeestjes te vangen en ze op de aangetaste planten uitzetten. Je kunt ook rustig afwachten tot de lieveheersbeestjes vanzelf komen; ze hebben vleugeltjes!

koud water

Is een aantasting heel erg en komt hij ongelegen, omdat je de bloemen wilt gaan plukken, dan kun je de bladluis met een krachtige waterstraal van de planten af spoelen. Koud water werkt het beste. Je vangt dan twee vliegen in één klap, want al dat water komt op de grond terecht zodat je plant zijn dorst kan lessen. Ik heb dit afgelopen vrijdag met mijn vlierstruiken gedaan, en ze zijn flink opgeknapt. Heb je geen lange tuinslang, dan kun je ook een emmer koud water nemen en de plant daar in dompelen. Dan moet de plant wel enigszins buigzaam zijn.
Bestrijding van de luizen met chemische middelen is natuurlijk geen goed idee: daarmee doodt je ook de lieveheersbeestjes! Huismiddeltjes tegen bladluis, zoals zeep gemengd met spiritus, zijn in feite ook chemische middelen dus dat raad ik even goed af.

mieren

Mieren komen ook massaal op de bladluizen af. Dat doen ze, omdat bladluizen een zoete vloeistof afscheiden die mieren erg lekker vinden. Onder zwaar aangetaste planten kan de grond plakkerig worden door al het suikerwater dat door de luizen wordt uitgescheiden. Mieren komen deze zoete vloeistof halen, maar ze doen niets om de luizen te bestrijden. Integendeel: er zijn gevallen bekend van mieren die de luizen mee nemen naar hun nest om daar ter plaatse de zoete vloeistof van de luizen te “melken”, alsof ze vee houden. Ze zullen hun melkkoetjes geen schade toebrengen, maar ze doen je plant ook geen kwaad.

door Thea van hoof 15 mrt., 2024
dilemma
door Thea van hoof 29 dec., 2023
midwinter 2023
door Thea van hoof 03 nov., 2023
Herfst in de kruidentuin
door Thea van hoof 03 aug., 2023
Tuinieren in een ouderwetse Nederlandse zomer
door Thea van hoof 13 jun., 2023
enkele principes uit de permacultuur in de kruidentuin
door Thea van hoof 27 mrt., 2023
Betula alba
door Thea van hoof 03 jan., 2023
midwinter
door Thea van hoof 04 dec., 2022
Het lijkt misschien een beetje vreemd om over een kruid van de maand te beginnen, wanneer het buiten net niet vriest, het vroeg donker wordt en de bomen hun blad bijna kwijt zijn. Maar juist als de bomen en kruiden hun blad hebben losgelaten, zit er heel veel kracht in de delen van de plant die de winter zullen overleven; in dit geval de wortel. Als het woord "wortel" in de naam van de plant voorkomt, kun je er gerust van uit gaan dat het meest waardevolle deel van deze plant zich onder de grond bevindt. Denk aan mierikswortel, kliswortel, of smeerwortel. Het meest waardevolle deel van de plant is wat we willen oogsten, en wanneer dat een wortel is, is de beste tijd: de donkere tijd van het jaar. Vandaar dat de periode november/december in het teken staat van het opgraven van wortels.
door Thea van hoof 17 okt., 2022
vermeerderen van planten
door Thea van hoof 11 aug., 2022
Het is half augustus en veel kruiden in de kruidentuin zijn over hun hoogtepunt heen. Stond de lente in het teken van de jonge groene blaadjes, en lag de nadruk in de eerste helft van de zomer op bloemen en geurige kruiden, zo in de tweede helft van de zomer is er niet zo veel te oogsten voor mij. Toch zijn er enkele interessante planten die juist in deze tijd van het jaar op hun best zijn. In deze omgeving (Achterhoek) vallen de goudgele bloempluimen van de guldenroede op in wegbermen en bosranden. Helaas zie je hier in het wild bijna uitsluitend de uitheemse Canadese guldenroede (Solidago canadensis). Deze invasieve exoot is een blijvertje in ons landschap, en hij is prachtig om te zien en prima te gebruiken als snijbloem in een vaas. Toch is het jammer dat we de inheemse "echte" guldenroede zo weinig zien; hij is namelijk veel krachtiger in zijn werking dan de Canadese variant.
Meer posts
Share by: