midzomerklus

Blogopmaak

midzomerklus

Thea van hoof • 13 juli 2022

het scheren van de hagen...

Een grote klus waar ik, eerlijk is eerlijk, elk jaar een beetje tegen op zie in het midden van de zomer: het scheren van de hagen op ons terrein. Je ziet ze niet meteen als je de kruidentuin bezoekt, maar zoals iedereen op het platteland hebben ook wij een aantal hagen die ons terrein scheiden van de buren.
Vroeger hadden we een hele grote meidoornhaag. Ik weet niet of ik daar al eens over verteld heb? Mooi landschappelijk, historisch verantwoord en een paradijs voor broedende vogeltjes, maar een ramp als er gesnoeid moet worden. Als er ook maar één klein takje in het gras blijft liggen, wordt de doorn (het heet niet voor niets meidoorn) zo hard dat je er trekkerbanden op lek kunt rijden (echt waar, het is ons overkomen).

Dus: exit meidoornhaag. We hebben nu alleen nog beuken en ligusterhagen, die zijn een stuk vriendelijker. Ik scheer ze altijd pas na midzomer, als de vogeltjes de kans hebben gehad om te broeden en de jongen uitgevlogen zijn (hoop ik).

Zoals je ongetwijfeld weet, probeer ik in de verzorging van mijn kleine stukje wereld zoveel mogelijk kringlopen te sluiten en natuurlijk evenwicht mogelijk te maken. Daarom ben ik zuinig met organisch materiaal. Alle organisch materiaal is een potentiële verbeteraar voor de bodem. Onkruid, herfstbladeren, as uit de houtkachel, zelfs het zaagsel van het brandhout wordt op één of ander manier gebruikt om het bodemleven te stimuleren en te voeden. Maar wat doe ik met het snoeisel van hagen????

Op de composthoop gooien gaat niet: het zit vol kronkelige houten takken die niet verteren op een composthoop. Fermenteren gaat ook niet: daarvoor moet je het materiaal stevig op elkaar drukken zodat er geen zuurstof in zit. Een beetje zoals je zuurkool aanstampt in een zuurkoolvat, of zoals de veehouders in Nederland hun gras of maïs aandrukken om het in te kuilen (ze rijden er met de trekker overheen; gegarandeerd stevig aangedrukt). Maar hoe doe ik dat met een paar kruiwagens vol kronkelige takken vol groen blad?

Eerlijk is eerlijk: ik heb geen sluitende oplossing voor dit vraagstuk. Ik heb wel eens pogingen gedaan om het snoeisel op een hoop te leggen, aan te zuren en af te dekken met plastic, in de hoop dat er fermentatie op gang zou komen. Helaas; na een jaar rusten was het materiaal volledig uitgedroogd maar nog steeds keihard dus niet bruikbaar in de composthoop. Ik heb het ook geprobeerd in een afvalcontainer. Die zijn stevig en je kunt ze goed afsluiten. Met brandnetel en andere wortelonkruiden werkt dit: die kan ik in een kliko fermenteren zodat ik het materiaal later op de composthoop kan gebruiken. Maar met kronkelige houten takken lukt het niet.

Het enige wat ik kan bedenken is dit: op een takkenril storten en dan maar hopen dat er allerlei nuttige dieren zoals egels en vogels gebruik van gaan maken. Of gebruiken om de mulchlaag onder de braamstruiken aan te vullen. De afbraak in zo’n mulchlaag gaat heel langzaam, maar zo komt het tenminste het leven in de bodem onder deze struiken ten goede.

Suggesties zijn welkom!

< Ouder bericht Nieuwer bericht >

voortschrijdend inzicht....

door Thea van hoof • 29 december 2024

het wilgenbosje

kruid in het zonnetje: goudsbloem

door Thea van hoof • 5 augustus 2024

In de zomer wordt de kruidentuin beheerst door één plant, de goudsbloem. Fel oranje bloemen in lange rijen, afgewisseld met wat geel van het SintJanskruid of wijnruit, en veel groen van allerlei andere kruiden. Maar het oranje overheerst. De oogst is min of meer “binnen” maar de planten zullen nog een hele tijd bloeien. Je hoeft goudsbloem niet te gebruiken om er gezonder van te worden: alleen al het kijken naar die kleur maakt je vrolijk en dat is goed voor je! Ik gebruik goudsbloemen in diverse producten: goudsbloemzalf natuurlijk, goudsbloem huidolie maar het zit ook in littekenzalf en berken huidolie. Ik ken weinig planten die zo goed zijn voor de huid als deze! Wat er ook met de huid aan de hand is: goudsbloem is altijd goed. Geneeskrachtige planten bevatten werkzame inhoudsstoffen en sommige van die inhoudsstoffen zijn kleurstoffen: anthocyanen (blauw), flavonoïden(geel), xanthonen (ook geel). Ook in de goudsbloem is een deel van de helende werking op de huid, terug te voeren op de kleurstoffen in de plant. Daarom wil ik mijn goudsbloemen oogsten als ze zo oranje mogelijk zijn. Daarvoor kun je het beste de bloemen jong plukken: als de eerste bloemen open gaan is de kleur het meest intens. Wordt de plant wat ouder, dan wordt het oranje wat bleker. Vandaar dat ik zo jong mogelijk pluk. Als ik eenmaal genoeg geplukt heb, laat ik de planten verder hun gang gaan. Ze zullen blijven bloeien tot het gaat vriezen in het najaar, dus daar kan ik nog maanden van genieten. Goudsbloem is niet inheems in Nederland. De oorsprong ligt meer zuidelijk, in een milder klimaat zonder winterse vorstperiode. In dat klimaat kan goudsbloem het jaar rond bloeien (mogelijk is de naam Calendula afgeleid van kalender?) maar in Nederland is het een éénjarige, die in de winter verdwijnt. Op beschutte plekken in de bebouwde kom zie je ze wel eens overwinteren, maar hier in het open veld is dat nog nooit gebeurd. Geen nood: al die bloemen vormen heel veel zaden, die na de winter vanzelf kiemen. Meestal is het niet nodig om goudsbloem te zaaien in het voorjaar: dat heeft de plant zelf al gedaan. Maar ja, ik ben een tuinvrouw en ik wil graag zelf bepalen welke plant wáár komt te staan. Ik moet er ook langs kunnen lopen om te plukken, dus een paadje naast de goudsbloemen is belangrijk. Uiteindelijk zaai ik dus toch zelf, netjes in rijen. Of ik spit de spontaan opgekomen plantjes uit en plant ze in een rij terug op de plek waar ik ze hebben wil. Dit jaar liep het wat anders: door de nattigheid zijn er (nog steeds!) erg veel slakken die graag eten van pas ontkiemde goudsbloemplantjes. Ik heb tot drie keer toe opnieuw moeten zaaien. Pas toen het een paar dagen achter elkaar niet regende zodat het voor de slakken wat moeilijker wordt om overal naar toe te kruipen, kregen de goudsbloemplantjes de kans om dóór te groeien. En werd de tuin alsnog een feest van kleur.